Введение #
На днях вышла книга - результат нескольких лет экспедиций по святым местами Тибета. В последней из них в 2023 г. принял участие я.
Для этой книги я подготовил карты. Привожу здесь их и индекс топонимов.
Общая информация #
Библиографическая ссылка:
Гарри, И. Р., Жабон, Ю. Ж., Смирнова, М. О., 2024. По святым местам Тибета. Историко-культурный путеводитель. Ин-т монголоведения, буддологии и тибетологии СО РАН. — Улан- Удэ: Буряад- Монгол Ном, 2024. — 224 с.
Аннотация:
Книга посвящена исследованию святых мест Тибета. В ней представлены географические и исторические сведения о Тибете, история тибетского буддизма и его школ, а также комплекcная информация по истории и культуре 40 наиболее значимых святых мест и сакральных объектов Тибета, полученная в результате источниковедческой и полевой работы авторского коллектива. Издание адресовано специалистам — религиоведам и востоковедам, а также всем интересующимся буддизмом, историей и культурой Тибета.
Карты #
Указатель топонимов, названий монастырей, дацанов #
Алтынтаг, 10
Алчи (A lci), 133
Амдо (A mdo), 9, 12, 26, 27, 82, 93, 104, 139, 140, 141, 143, 144, 146, 148, 149, 151–163, 170, 178, 182
Америка, 186
Амнье Мачен (A myes rma chen), 27, 28
Анаватапта, озеро (Anavatapta), 131
Баян-Хара-Ула, 10
Билакуппе (Bylakuppe), 113
Бодхгая (Bodh Gaya), 25, 36, 119
Бонри (Bon ri), 183
Брахмапутра (gTsang po), 11, 62, 90, 93
Бутан, 77, 168
Бэри (Be ri), 174
Ванкур (dBang bskur ri), 65
Викрамашила, 19
Восточный Туркестан, 15
Ганга, 129
Гангачу (Gang g’a chu), 131
Гангток, 77
Ганден (dGa’ ldan, dGa’ ldan rnam par rgyal ba’i gling), 62, 65–70, 104, 160
Ганден Тубчен Чойкорлинг (dGa’ ldan chos ‘khor gling), 172
Ганден Шедруб Линг (dGa’ ldan bshad sgrub gling), 158
Гандзе (dKar mdzes), 175
Ганринпоче (Gangs rin po che), 129
Гантисе (Gangs ti se), 129
Ганьнань (Kan lho bod rigs rang skyong khul), 9
Ганьсу, 9, 10, 15, 28, 29, 143, 150, 157
Ганьцзы (dKar mdzes), 9
Гарзе (dKar mdzes), 175
Гепел, гора (dGe ‘phel dbu rtse), 51
Гилгит, 15
Гималаи, 10, 135
Гоа, 135
Гоби, 10
Гокпа (‘Gog pa ri), 52
Голок (mGo log bod rigs rang skyong khul), 9
Гоманг-дацан (sGo mang grwa tshang), 53–55, 58, 143, 144
Гомпалунг (dGon pa lung), 140
Гонлунг (dGon lung), 5, 151, 152–156
Гонлунг Джампа Линг (dGon lung byams pa gling), 151
Гоцук (‘Go tshugs dgon pa), 131
Гуге (Gu ge), 11, 18, 131, 133–135
Гьенгонг (rGyan gong), 118
Гьюме-дацан (rGyud smad grwa tshang), 42, 43, 70, 142
Гьюпа-дацан (rGyud pa grwa tshang), 142, 159, 160, 162
Гьюто-дацан (rGyud bstod grwa tshang), 42, 43, 70, 78, 149
Гья-дацан (rGya grwa tshang), 61
Гьялпо-дацан (rGyal po grwa tsahang), 54
Гьялронг (rGyal rong), 13, 92, 93, 159, 160
Гьянце (rGyal rtse), 94, 114, 115
Даклха Гампо (Dwags lha sgam po), 74, 75
Дарчен (Dar chen), 130
Денсатил (gDan sa mthil), 81
Дерге (sDe dge), 12, 167–170, 177, 181
Дерге Гончен (sDe dge dgon chen), 5, 167–170
Дехрадун, 83, 87
Деши Гечу (sDe bzhi dge bcu), 168
Джамму и Кашмир, 133
Джампа Линг (Byams pa gling), 42, 141
Джантанг (Byang thang), 11, 93
Джанце-дацан (Byang rtse grwa tshang), 43, 69, 70
Джанчуб Линг (Byang chub gling dgon pa), 83
Джиу (Byi’u dgon pa), 131
Джоканг (Jo khang), 5, 27, 33–35, 37–39, 41, 44, 56, 70, 111, 143, 185
Дзачу (rDza chu, Zla chu), 170
Дзачука (rDza chu kha), 168
Дзоге (mDzod dge), 157
Дзогчен Гомпа (rDzogs chen dgon pa), 181–183
Дицин (bDe chen bod rigs rang skyong khul), 9
Доланджи (Dolanji), 92
Долмала (sGrol ma la), 130
Долмари (sGrol ma ri), 183
Дордже Драк (rDo rje brag, Thub bstan rdo rje brag), 90–92
Дордже Силтром (rDo rje zil khrom), 181
Драктоканг (Brag thog khang), 53
Дрентанг (Dran thang dgon pa), 102
Дрепунг (‘Bras spungs, dPal ldan ‘bras spungs), 5, 14, 38, 43, 45, 50–58, 61, 65, 68, 69, 104, 141–143, 161
Дригунг (‘Bri gung), 81
Дригунтил (‘Bri gung mthil dgon pa), 5, 81–83
Дрокри (‘Brog ri bo che), 65
Дромтенг-дацан (‘Brom steng grwa tshang), 61
Друбда-нуб (sGrub grwa nub), 82
Друбда-шар (sGrub grwa shar), 82
Дуйнкор-дацан (Dus ‘khor grwa tshang), 143, 153, 162
Дулва-дацан (‘Dul ba grwa tshang), 54
Дунша (gDung sha), 160
Дуньхуан, 13
Дханьякатака (санскр. Dhānyakaṭaka, Śrī Dhānya- kaṭaka / тиб. Dha nya ka ta ka, dPal ldan ‘bras spungs, ‘Bras spungs), 51
Дхарамсала, 43, 78, 162
Дэянг-дацан (bDe yangs grwa tshang), 54
Европа, 130, 186
Инд, 11, 129
Индия, 5, 13, 15, 16, 19, 27, 35, 39, 43, 48, 57, 58, 61, 69, 70, 73, 77, 78, 83, 84, 87, 89, 93, 102, 103, 105, 113, 116, 133–135, 155, 161, 162, 176, 178, 182, 186, 212
Кава Карпо (Kha ba dkar po), 27
Кайлас (Kailāsa), 5, 10, 11, 26, 27, 29, 129–131, 135
Калари Кирти (Ka la ri ki rti dgon pa), 160, 162
Калари Кирти Гон Таши Лхундуб (Ki rti ka la ri dgon bkra shis lhun grub), 160
Кампо Ненанг (Kam po gnas nang dgon pa), 74
Кандзе (dKar mdzes), 175
Каракорум, 10
Кардзе (dKar mdzes), 175
Карма Лхатенг (Karma lha steng dgon pa), 74
Карма-гон (Karma dgon), 74
Карнали, 129
Карнатака, 57, 61
Карце (dKar mdzes), 5, 9, 175
Карце Гомпа (dKar mdzes dgon pa), 175, 176
Карце Шедруб Норбулинг (dKar mdzes bshad grub nor bu gling), 175, 176
Карце-Тибетский автономный округ (dKar mdzes bod rigs rang skyong khul), 175
Катака, 51
Катог (Ka: thog), 177–181
Катог Дорджеден (Ka: thog rdo rje gden), 178
Кашмир, 18, 19, 133, 134
Кирти Гомпа (Ki rti dgon pa), 5, 159, 160, 162
Кирти Джепа (Ki rti byes pa grwa tshang), 162
Кирти Намгьял Дечен Линг (Ki rti rnam rgyal bde chen gling), 161
Китай, 12, 13–15, 25, 26, 28, 34, 38, 42, 48, 50, 76–78, 86, 98, 104, 105, 107, 135, 139, 147, 150, 152, 154, 155, 159, 167, 174, 186
Кукунор, 12, 24, 50, 143
Кумбум (sKu ‘bum), 5, 27, 29, 114, 139–143, 160
Кумбум Джампа Линг (sKu ‘bum byams pa gling), 139, 145
Куньлунь, 10
Кхам (Khams), 9–12, 18, 24, 27, 72, 74, 75, 81, 93, 159, 165, 167, 169, 170, 171, 173–176, 179, 182–186
Кьедор-дацан (Kye rdor grwa tshang), 148
Кьилканг-дацан (dKyil khang grwa tshang), 113
Кьичу (sKyid chu), 11, 42, 65
Кьормолунг (sKyor mo lung), 52
Кьюнпо (Khyung po), 93
Лабран (bLa brang), 143
Лавран (bLa brang), 4, 5, 29, 104, 143–151
Лавран Ташикьил (bLa brang bkra shis ‘khyil), 143, 153
Ладак (La dwags), 11, 131, 133–135
Лакнар Цо (Lag ngar mtsho), 131
Ланчен Кабаб (gLang chen kha ‘bab), 134
Ланьчжоу, 143, 157
Ларунг Гар (La rung sgar), 5, 185, 186
Литанг (Li thang), 5, 24, 172, 174, 175
Литанг Чойде (Li thang chos sde), 172–175
Личу (Li chu), 172
Лучу (kLu chu), 157
Лхаса (Lha sa), 9, 11–13, 24, 30, 33, 37, 38, 40–45, 49, 52, 55–60, 65, 67, 68, 70, 71, 76, 79, 81, 83, 86, 91, 104, 105, 130, 141, 142, 145, 149, 153, 158, 168, 170, 174, 176
Лхока (Lho ka), 74, 90
Лхундуб Денг (Lhun grub steng), 168
Магадха, 35
Мадроцо (Ma dros mtso, mTsho ma dros pa), 131
Манасаровар, 5, 11, 130, 131
Мапам Юмцо (Ma pham gYu mtsho), 131
Марпори (dMar po ri), 33, 44
Мегью-дацан (sMad rgyud grwa tshang), 148
Ме-дацан (sMad grwa tshang), 61
Меджунг Тойсамлинг (sMad byung thos bsam gling), 147, 149
Меконг (rDza chu), 11, 12, 170
Менпа-дацан (sMan pa grwa tshang), 142, 148, 153, 162
Менри (sMan ri, bKra shis sman ri), 5, 92
Миндролинг (sMin grol gling dgon pa), 5, 87–89
Монголия, 98, 103, 105, 139, 144, 151–153, 155
Муксанг (rMugs sangs), 177
Мундгод, 58, 69, 70
Намгьял-дацан (rNam rgyal grwa tshang), 47
Намдролинг (rNam grol gling dgon pa), 178
Нанчу (Nang chu), 183
Наншик (sNang zhig dgon pa), 5, 162, 163
Наргьи Детанг (sNar gyi mda’ thang dgon pa), 122
Нартанг (sNar thang dgon pa), 5, 88, 122–125
Нгава (rNga ba), 160, 162, 163
Нгава Кирти Гомпа (rNga ba ki rti dgon pa), 160
Нгава-Тибетско-Цянский автономный округ (rNga ba bod rigs cha bang rigs rang skyong khul), 9
Нгакпа-дацан (sNgags pa grwa tshang), 53, 54, 56, 61, 69, 99, 113, 142
Нгари (mNga’ ri), 11, 79, 127, 129, 130, 134
Нгомчу (Ngom chu), 170
Нгор Евам Чойден (Ngor e waṃ chos ldan dgon pa), 168, 169
Непал, 14, 15, 19, 37, 48, 185
Неудзонг (sNe’u rdzong), 60
Ньего (mNyes ‘go dgon pa), 131
Ньетанг (sNye thang), 79
Ньянчен Танлха (gNyan chen thang lha), 10, 11
Одантапури, 15, 84
Олха Гьялсанг, гора (’O lha rgyal bzang), 93
Орисса, 51
Отан (‘O thang mtsho), 34
Пари (dPa’ ri), 152
Пекин, 9, 12, 28, 44, 60, 113, 154, 158
Пелкор Чойде (dPal ‘khor chos sde), 5, 116, 117, 188
Пелъюл (dPal yul rnam rgyal byang chub chos gling), 5, 177, 178
Пема Чойлинг (Padma chos gling), 184
Потала (санскр. Potala / тиб. Po ta la), 5, 13, 27, 30, 40, 44–50, 57
Пуранг (sPu hrang), 79, 131
Путошань, 50
Ракшас Тал (Rakṣas Tal), 131
Рамоче (Ra mo che tsug lag khang), 5, 13, 27, 34, 41–44
Раса (Ra sa), 33, 44
Раса Трулнанг (Ra sa ‘phrul snang tsug lag khang), 33–35, 42
Ретинг (Rwa sgreng, Ra sgreng), 5, 79–81
Ретинг Цанпо (Rwa sgreng gtsang po), 79
Ривоче (Ri bo che), 72
Рудам Кьитрам (Ru dam skyid khram), 181, 183
Румтек (Rum theg dgon pa), 77, 78
Рушар (Ru shar), 139
Салуин, 11
Самдрубце (bSam grub rtse), 22
Самье (bSam yas), 5, 14, 17, 51, 83–86, 90, 178
Санпу (gSang phu dgon pa, gSang phu ne’u thog), 52
Санчу (bZang chu), 151
Сатледж, 11, 129, 134
Севалунг (Se ba lung dgon pa), 131
Сера (Se ra dgon pa, Se ra theg chen gling), 5, 43, 51, 53, 57, 58–61, 65, 67, 69, 104, 170
Сера Дже-дацан (Se ra byes grwa tshang), 53, 61, 69
Сера Ме-дацан (sMad grwa tshang), 61
Сера Чойдинг (Se ra chos sdings ri khrod), 58, 59
Серког (gSer khog), 50
Сертар (gSer thar), 185
Сибирь, 131
Сикким, 77
Синин, 151
Спити, 133
Сумеру (санскр. Sumeru, Meru / тиб. Ri bo ri rab, Lhun po ri rab, Ri rab), 85, 129, 172
Сунчу (Zung chu), 157
Сычуань, 10, 28, 157, 159, 160, 163, 172, 175, 186
Сычуаньские Альпы, 10
Сяхэ, 151
Табо (Ta pho), 133
Таде Чойлунг (rTa sde chos lung), 123
Таклунг (sTag lung), 5, 71, 72
Такцан Лхамо (sTag tshang lha mo), 160
Такцан Лхамо Кирти (sTag tshang lha mo kir ti dgon pa), 161
Такце (sTag rtse rdzong), 65
Тала Ридро (Tha la ri khrod), 160
Таримский бассейн, 10, 15
Тартанг Донгак Шедруб Линг (Dar thang mdo sngags bshad sgrub gling dgon pa), 178
Таши Силнон (bKra shis zil gnon), 104
Ташилхунпо (bKra shis lhun po), 5, 11, 27, 104–110, 112–114, 124
Тибетский автономный район (Bod rang skyong ljongs), 9, 10, 28, 29, 114, 167
Тиртхапури (Tīrthapuri), 131
Тисе (Ti se), 129
Тобгьял (sTobs rgyal dgon pa), 5, 163
То-дацан (sTod grwa tshang), 61
Тойсамлинг (Thos bsam gling), 54
Тойсамлинг-дацан (Thos bsam gling grwa tshang), 113
Толинг (mTho lding, mTho gling), 5, 131–133
Толунг (sTod lung), 73, 79
Толунг Цурпу (sTod lung mtshur phu), 73
Трешо (Tre shod), 74
Труго (Khrus sgo dgon pa), 131
Трулнанг (‘Phrul snang), 13
Трумчу (Grum chu), 99
Тубден Дордже Драк Эвам Чокгар (Thub bstan rdo rje brag e vaM chog sgar), 91
Уддияна (санскр. Uḍḍiyāna / тиб. O rgyan), 35
Уй-Цанг (dBus gtsang), 9, 12, 74, 159
Хайбэй (mTsho byang bod rigs rang skyong khul), 9
Хайнань (mTsho lho bod rigs rang skyong khul), 9
Хайси-Монгольско-Тибетский автономный округ (mTsho nub sog rigs dang bod rigs rang skyong khul), 9
Халха-Монголия, 25, 28
Хепори (Has po ri), 83
Химачал-Прадеш, 133
Хор (Hor), 93, 176
Хорпо (Hor po), 178
Хуаннань (rMa lho bod rigs rang skyong khul), 9
Хуанхэ, 11
Хуаншуй, 152
Хуари, 152
Хучжу-Туский автономный округ, 152
Цамда (rTsa mda’), 133
Цанг (gTsang), 9, 11, 18, 42, 68, 77, 91–93, 95, 97, 101–105, 109, 110, 112, 113, 116, 119, 120, 122–125, 160
Цангар (gTsang sgar dgon pa), 157
Цанпо (gTsang po), 11
Цапаранг (rTsa hreng), 133–135
Цел Гунтанг (Tshal gung thang), 59, 75
Центральная Азия, 130
Центральная китайская равнина, 10
Центральный Тибет, 9, 11, 12, 22, 25, 26, 29, 63, 67, 74, 75, 81, 90, 97, 104, 118, 124, 133, 141, 143, 145, 152, 158, 160, 167, 168, 170, 179, 182
Цинхай, 9–12, 26, 29, 139, 152
Цонка (gTsong kha), 76, 153
Цончу (Tsong chu), 152
Цурпу (mTshur phu), 5, 73–79
Чамдо (Chab mdo), 170, 171, 181
Чамдо Джампа Линг (Chab mdo byams pa gling dgon pa), 5, 170, 171
Чанпу Лхаканг (Lcang phu lha khang), 75
Чанъань, 15
Чимпу (mChims phu), 83
Чойлунг (Chos lung), 42
Чоне (Co ne), 157, 158
Чоне Гончен (Co ne dgon chen), 157, 158
Чоне Гончен Ганден Шедруб Линг (Co ne dgon chen dga’ ldan bshad sgrub gling), 157
Чумда (Chums mda’), 42
Чэнду, 176
Шагкор (Shag skor), 54
Шакшо (bZhag shod), 159
Шалу (Zhwa lu dgon pa), 5, 20, 118–122, 160
Шамбала (санскр. Śambhala / тиб. Sham bha la, Shambha la), 49, 119, 120
Шанхай, 185
Шарце-дацан (Shar rtse grwa tshang), 43, 69, 70
Шелкар (Shel dkar), 21
Шечен Гомпа (Zhe chen dgon pa), 5, 183–185
Шечен Тенньи Даргье Линг (Zhe chen bstan gnyis dar rgyas gling), 185
Шигаце (gZhi ka rtse), 97, 104, 106, 112, 114, 122, 126
Шунчу (gZhung chu), 92
Эвам Чокгар (E waM lchog sgar), 91
Эгитуйский дацан, 36
Энсака (dBen sa kha dgon pa), 92
Южная Азия, 129
Юйшу ( Yul shul bod rigs rang skyong khul), 9
Юмбу Лаганг (Yum bu bla sgang), 5, 86, 87
Юмбу Лакар (Yum bu bla mkhar), 86
Юмбу Лхакар (Yum bu lha mkhar), 86
Юндрунг Линг (gYung drung gling), 5, 93
Юнхэгун, 113
Юньнань, 9, 10, 15
Янпачен (Yangs pa can), 76
Янцзы, 11, 12
Ярлунг (Yar lung), 86
Ярлха Шампо (Yar lha sham po), 27